Yurt Dışından Türkiye'deki Miras İşlemleri: Kapsamlı Rehber

Veraset ilamı, kimlerin yasal mirasçı olduğunu ve miras üzerindeki pay oranlarını resmi olarak belirten hukuki bir belgedir. Bu belge olmadan, vefat eden kişinin (muris) mal varlığı üzerinde hiçbir işlem yapamazsınız. Bankadaki parayı çekemez, tapuyu devralamaz veya aracı satamazsınız. Kısacası, veraset ilamı, miras sürecini başlatan resmi anahtardır.

Bu belge, mirasçılık hakkı yaratmaz; yalnızca mevcut bir hakkı tespit eder ve ispatlar. Aksi ispat edilene kadar geçerli bir karine oluştursa da maddi anlamda kesin hüküm değildir ve her zaman iptali için dava açılabilir.

Türkiye'de veraset ilamı noterlerden veya Sulh Hukuk Mahkemelerinden alınabilir. Noter yolu genellikle çok daha hızlıdır ve işlemler aynı gün tamamlanabilir. Ancak yurt dışında yaşayan bir mirasçı için bu yol neredeyse her zaman kapalıdır.

Noterler, aşağıdaki durumlarda veraset ilamı düzenleyemez ve sizi mahkemeye yönlendirirler:

• Mirasçılardan birinin yabancı olması, çifte vatandaş veya Mavi Kart sahibi olması.
• Mirasçının yurt dışında ikamet etmesi.
• Murisin bir vasiyetnamesinin bulunması.
• Soy bağının nüfus kayıtlarından net olarak anlaşılamaması.

Bu "yabancılık unsuru" nedeniyle, yurt dışında yaşayan bir mirasçının başvurusu zorunlu olarak Sulh Hukuk Mahkemesi'ne yapılmalıdır.

Mahkeme sürecini yurt dışından bizzat takip etmek neredeyse imkansız olduğundan, en pratik ve güvenli çözüm Türkiye'de miras hukuku alanında deneyimli bir avukata vekaletname vermektir. Avukatınız, sizin adınıza tüm süreci başından sonuna kadar yönetir:

• Gerekli belgeleri toplar.
• Dava dilekçesini hazırlayıp mahkemeye sunar.
• Mahkeme sürecini takip eder ve sizi düzenli olarak bilgilendirir.
• Veraset ilamını aldıktan sonra vergi ve intikal işlemlerini yürütür.

Avukatınıza yetki vermek için Türkiye'de geçerli bir vekaletname düzenlemeniz gerekir. Bunun iki yolu vardır:

a) Türk Konsoloslukları Aracılığıyla (Kesinlikle Önerilen Yöntem)
Bu, en hızlı ve sorunsuz yöntemdir.

1. Bulunduğunuz ülkedeki Türk Konsolosluğu'nun web sitesinden (konsolosluk.gov.tr) noterlik işlemi için randevu alın.
2. Randevu günü kimliğiniz (veya pasaportunuz) ve vekalet verilecek avukatın bilgileri (Adı, Soyadı, T.C. Kimlik No) ile şahsen başvurun.
3. Konsoloslukta düzenlenen vekaletname, herhangi bir ek onaya (Apostil gibi) gerek kalmadan Türkiye'de doğrudan geçerlidir ve elektronik sistemle Türkiye'deki noterlere iletilir.

b) Yabancı Noter ve Apostil Şerhi Yoluyla
Konsolosluğa ulaşımın zor olduğu durumlarda bu alternatif kullanılabilir.

1. Türkiye'deki avukatınızdan, gerekli tüm özel yetkileri içeren bir vekaletname metni isteyin.
2. Bu metni bulunduğunuz ülkedeki bir notere onaylatın.
3. Noter onaylı belgeye, ülkenizin yetkili makamından Apostil şerhi aldırın. Apostil, belgedeki imza ve mührün gerçekliğini tasdik eden uluslararası bir onaydır.
4. Apostilli belgeyi Türkiye'ye gönderin.
5. Belge, Türkiye'de yeminli bir tercüman tarafından çevrilmeli ve bir Türk noteri tarafından yeniden onaylanmalıdır.

Avukatınız, vekaletnamenizi aldıktan sonra aşağıdaki belgelerle birlikte Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvuracaktır.

Gerekli Belgeler

• Ölüm Belgesi

Nüfus Müdürlüğü veya vefatın olduğu ülkenin resmi makamı.
Yurt dışından alınan ölüm belgeleri mutlaka Apostil şerhi taşımalı ve Türkçe'ye çevrilmelidir.

• Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği

Nüfus Müdürlükleri veya e-Devlet.
Murisin tüm aile bağlarını (eş, çocuklar, anne, baba) gösteren detaylı belge olmalıdır.

• Mirasçının Kimlik Fotokopisi

Mirasçının kendi kimliği veya pasaportu.
Başvuru dosyasına eklenir.

• Veraset İlamı Talep Dilekçesi

Avukat tarafından hazırlanır.
Mahkemeye hitaben yazılan, talebi ve delilleri içeren resmi dilekçedir.
Mahkeme, belgeleri inceledikten ve nüfus kayıtları üzerinden soy bağını teyit ettikten sonra mirasçıları ve paylarını gösteren veraset ilamını düzenler. Bu süreç, mahkemenin yoğunluğuna göre birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir.

Veraset ilamını almak sürecin sadece ilk adımıdır. Miras kalan malları adınıza geçirmek (intikal) için aşağıdaki işlemleri de tamamlamanız gerekir:

Adım 1: Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi
Veraset ilamı ile birlikte öncelikle vergi dairesine başvurularak "Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi" verilmelidir. Beyan verme süreleri, ölümün ve mirasçının bulunduğu yere göre 4 ila 8 ay arasında değişir. Vergi hesaplandıktan ve ödendikten sonra, intikal işlemleri için zorunlu olan "ilişiği yoktur" yazısı alınır.

Adım 2: Mal Varlıklarının Devri
Bu belge ile her bir mal varlığı için ilgili kuruma başvurulur:

• Taşınmazlar (Tapu): Veraset ilamı, vergi dairesinden alınan yazı ve diğer belgelerle Tapu Müdürlüğü'ne başvurularak taşınmazın mirasçılar adına tescili sağlanır. Başvurular Web Tapu sistemi üzerinden online olarak başlatılabilir.

• Banka Hesapları: Mirasçılar bankadaki para üzerinde "elbirliğiyle mülkiyet" hakkına sahiptir. Bu, tüm mirasçıların parayı çekmek için birlikte hareket etmesi gerektiği anlamına gelir. En pratik yol, tüm mirasçıların tek bir avukata para çekme yetkisi de içeren bir vekaletname vermesidir.

• Araçlar: Veraset ilamı, vergi dairesi yazısı ve diğer belgelerle notere başvurularak aracın devir işlemi yapılır. Eğer araç tek bir mirasçı adına tescil edilecekse, diğer mirasçıların bu kişi lehine haklarından feragat ettiğine dair noterden bir belge imzalaması gerekir.

Yurt dışında yaşarken Türkiye'deki bir miras sürecini yönetmek, doğru bir yol haritası ile mümkündür. Sürecin "yabancılık unsuru" nedeniyle mahkemede yürütülmesi zorunluluğu ve uluslararası belge prosedürleri, Türkiye'de bir avukatla çalışmayı en mantıklı ve güvenli seçenek haline getirmektedir. Türk Konsolosluğu aracılığıyla vereceğiniz bir vekaletname ile tüm süreci uzaktan, güvenle ve etkin bir şekilde yönetebilirsiniz.